Gekken en dwazen

Na de daad kijk ik Auke aan en ik vraag hem: "Zullen ze het echt niet gladstrijken?"

Ik houd van spreekwoorden.

Vroeger waren er ijsbonbons: op het snoeppapiertje stond de intro van een wijze spreuk. De rest mocht je zelf afmaken. Met de kennis die je toen had.

Ik hoor het mijn moeder nog zeggen: "gekken en dwazen schrijven op muren en glazen". Oftewel: ieder die creatief is, wil zijn sporen nalaten. 

Auke had deze week een online vergadering met een van de companen van het ziekenhuis-project. Betreffende man was in totale mineurstemming omdat dochterlief van 6 met viltstift de muren en het parket had bewerkt en met de nagellak tekeer was gegaan op zijn Mercedes. 

Ik houd van kinderen die dit soort dingen doen. 

Volgens mijn moeder deed ik dit vroeger niet. Well, mum. Ik herinner je graag aan de beten in de skaileren eetkamerstoelen. Wat heerlijk om daar je tanden in te zetten. En weet je nog dat ik met mijn handjes in de teer ging om afdrukken te maken op de muur? En dan te bedenken al die beslagen ruiten! Ik weet zeker dat ik met een potlood in mijn vuistje ter aarde kwam, maar tijdens de intens zware bevalling is het tussen wal en schip beland of met het badwater weggespoeld.

In ieder geval had ik gisteren weer die onbetembare behoefte om een spoor na te laten. Feitelijk hebben we dat allemaal, gezien de massale gretigheid van delen op Facebook en andere socmed. 

We zijn even een paar dagen in Luang Prabang. En wie komen we tegen: onze 'buren' uit Vientiane. Hoe toevallig. Volgens de ijsbonbons: beter een goede buur, dan een verre vriend. Met deze buren hebben we altijd boeiende gesprekken over kunst, filosofie, het leven.... Een verhaal over een artistieke kennis die kinderen geblinddoekt laat kleien om hun trauma's te verwerken, zorgde voor onmiddellijke herkenning.

Ik vertel over mijn kinderlijke ervaring vanochtend. Heerlijk, met mijn poten in het zachte beton. 

Ik houd ervan om af en toe gekke dingen te doen. 

Ze waren hier in Luang Prabang bezig om de oprijlaan te verbreden. Ik zag er het nut niet van in, maar volgens Auke is het omdat de auto's steeds groter worden. "Holle vaten bevatten geen klank" volgens de ijsbonbons. Of klinken het hardst.

In ieder gaval vroeg ik de grondmetselaars of ik mijn verblijf in Luang Prabang mocht vereeuwigen met een handafdruk in het natte beton. Uiteraard!

En ja hoor: vanochtend bleek mijn afdruk te ziin verhard en voor de eeuwigheid bestemd. Keihard! Voor wie ooit Luang Prabang bezoekt: "zoekt en gij zult vinden!" (Volgens de ijsbonbons)

Jas

Waar alles in Laos 6 keer zoveel tijd in beslag neemt, lopen sommige lijntjes heel kort. Zo had ik de Nederlandse ambassadeur van Thailand (die zich ook om Laos bekommert en ons al herkent op parties) een uitnodiging gestuurd voor de opening van mijn expositie. Binnen een dag kreeg ik persoonlijk bericht van hem dat hij was verhinderd, maar dat hij me veel succes wenste met de expo.

Zo hebben Auke en ik in even korte tijdsspanne besloten om -voor vertrek naar NL- nog even een paar dagen naar Luang Prabang te gaan. En zoals we vaker in het gezelschap zijn van hoogwaardigheidsbekleders, was de president van Laos Mr Choummaly Sayasoje onze reisgenoot. Gewoon in een bak van Lao Airlines. Niks geen ingewikkelde toestanden met prive-jets, maar wat een ingewikkelde toestanden om het vliegtuig uit te komen.... De rode loper werd voor onze voeten weer teruggerold.

Het tripje naar LP heb ik verdiend. Maar liefst 10 van mijn geexposeerde werken zijn afgelopen zaterdag over de toonbank gerold. Een succesvolle dag.

En langzaamaan bereiden we ons voor op een maandje terugkeer naar Europa. Ver weg, koud... Al onze winterkleren liggen ergens in een afsluitbare plastic box in Uithuizermeeden. Ik zeg tegen Auke: "Ik heb hier niet eens een jas om mee te nemen naar Nederland!!"

Gelukkig heb ik nog steeds mijn inventiviteit en drive. Vanochtend toog ik op mijn oranje fiets naar het dichtstbijzijnde Honda-paradijs. Er werd wat 'anders' gereageerd toen ik mijn fietssleutel op de balie legde en vroeg of ik de 'boss' kon spreken. Mijn vooropgezet plan slaagde: ik ben nu officieel in het bezit van een Honda-jacket. Ik denk dat 30 % van brommerend Vientiane zo'n jas draagt. En meer dan helft draagt zijn/haar jasje achterstevoren. Een reclamestunt van de eerste orde. Koop een Honda en krijg een jacket. Ik: verkoop een verhaal en krijg een jacket!

In Luang Prabang nu is het veel kouder. Auke en ik kijken elkaar af en toe aan, met die blik van:" O,  hoe gaan we dat straks in  NL redden" ... 

Ik mis nu hier in Luang Prabang mijn Honda-jacket, maar ik breng het mee naar Nederland! Het is hier nu 21 graden, maar wat hebben we het koud... We zagen vanavond alle hoogwaardigheidsbekleders en aanhang in pak & das rondlopen. Zo kan het dus ook.

Cybertaart

"Kun je je voorstellen: zit ik aan het ontbijt, begint een keurige gesluierde moslima een heel verhaal. Ontslagen, net gescheiden, vier kinderen op te voeden..." D. deelt met ons het bijzondere verhaal.

D. en Auke zaten samen in een bestuur. D. is Maleisie-kenner: heeft er jaren gewerkt en woont er op gezette tijden. Omdat we een paar dagen in Kuala Lumpur zijn (vanaf nu afgekort KL, omdat iedereen dat doet) en D. in de buurt is, nodigt hij ons in uit in Maleka, twee uurtjes met de bus vanaf KL. 

In Maleka ontdekken we veel Nederlandse voetnoten. Ruim anderhalve eeuw was het in 'ons' bezit. Destijds een strategische plek: de straat van Malakka en bevochten door de Engelsen en de Portugezen. En de Hollanders.

Na een paar dagen KL te hebben ervaren als een ongrijpbare stad, is een wandeling door het historische centrum van Maleka een verademing: alleen maar laagbouw, schattige koloniale straatjes waar de huizen donkerrood geverfd zijn om de indruk van baksteen te wekken. Maar ook hier in de verte torenhoge projecten, al dan niet afgebouwd.

KL barst uit zijn voegen, concluderen we. Logistiek mankeert er van alles en als je 's nachts nog even het gordijn opzij schuift, verbaas je je over de hijskranen die op de 48e verdieping nog steeds bezig zijn met het plaatsen van dakpanelen. Als je overdag van A naar B wilt, is het zonder taxi bijna onmogelijk. Brommers, scooters en fietsers ontbreken in dit straatbeeld. Maar we genieten iedere avond intens van een piepje betoverend verlicht Petronas Twin Towers tussen alle wolkenkrabbers, naast de KL-Tower die gedurende de uren heel subtiel van kleur verandert.

D. vervolgt zijn verhaal over de gesluierde moslima, Anies. Ze had slechts 1 wens: ze wilde professioneel taartenbakster worden en daar haar geld mee verdienen. Dus heeft D. haar min of meer geadopteerd. Een gedachte die we helemaal aanvoelen, zeker nadat we haar ontmoetten.

Is KL voor ons een futuristische verrassing; no sky has no limits! D. brengt ons naar Cyberyaja, alwaar de 'taartenfabriek' van Anies zich bevindt. Cyberyaja is 15 jaar geleden -midden in een palmbomenveld- uit de grond gestampt met de ambitie een tweede Silicon Valey te worden. Nou, dat begint er al redelijk op te lijken, hoewel de helft van dit bizarre project ook nog in de steigers staat. Cyberyaja is ondertussen een knooppunt van vele digitale media, opleidingen en langzamerhand beginnen zich hier ook normale mensen te vestigen. En die willen taart!

Anies gaat sky high met haar producten. Hoogtepunt: haar Beiglianies. Bij toeval een gat in de markt. Een zwangere Oostenrijkse expat vroeg haar of ze met behulp van haar recept wilde proberen het origineel te evenaren. Dat deed Anies zo goed, dat ze mega-orders krijgt en onderussen 7 man personeel in dienst heeft.

Terwijl de KL-Tower langzaam paars wordt, genieten wij van een heerlijk ambachtelijk stuk Oostenrijks-Maleisisch banket! Dank aan Anies en D.

Bovenwijs

Vandaag is het precies een jaar geleden dat ik Michel ontmoette. Hij zag mij tekenend op een terras en vroeg of hij mij schetsboek mocht bekijken.

Ik was prime time in Vientiane. Na Auke's eerste Laotiaanse ervaringen en bevindingen moest ik het land ook proeven. Eind november 2014. Het proefde goed, die eerste kennismaking. Dus ik verklaarde Auke de prille liefde aan een gekke uitdaging.

Vandaag fietste ik in alle vroegte naar de andere kant van Vientiane. En overdacht ik hoe het een en ander kan lopen in het leven. Ik had gerekend op een flinke ochtendspits: de Laotianen gaan zo tussen 21.00 en 22.00 naar bed en staan de volgende ochtend voor zessen al rijst te koken. In onze buurt bij voorkeur buiten. Het viel mee in het verkeer.

Michel zag vorig jaar op 24 november al brood in mijn schetsboek. Hij nodigde me uit naar ziijn galerie te komen en mijn zijn meest charmante Franse accent wist hij mij te overtuigen: I will give you an exhibition.

Vorige week heb ik deze expositie ingericht. Min of meer. Niet ik, want Michel heeft daar wat mannetjes rondlopen die al mijn werk fantastisch hebben gepassepartout en ingelijst. Op onze aanwijzingen is het hele oeuvre (dat ik in drie maanden even uit onze veranda heb gestampt) keurig opgehangen. En Michel en ik zijn inmiddels dusdanige soulmates dat we elkaar op de juiste manier weten te inspireren. De gedachte om iets met kunst en onderwijs te doen gleed er zomaar uit. En binnen een paar dagen had ik geregeld dat een groep leerlingen van de Vientiane Internationae School een preview en rondleiding in de galerie zouden krijgen. 

En die happening vond gisteren plaats. Maar liefst 34 leerlingen (het echte, echte maximum wat ik op een school in de gemeente Zuidplas heb meegemaakt in de mijn cultuureducatieperiode) gleed even soepeltjes en zeer gedisciplineerd naar binnen. Een scala aan nationaliteiten van Zweeds witte haartjes tot zwarte kroeskopjes en alles wat we ons wensen in de wereld tussen Skandinavie en Zuid-Afrika. Een zeer bijdehand Koreaantje van 7 vroeg mij -na het zien van een grijze potloodschets- waarom ik geen kleur gebruikte... Tsja, daar kun je het als kunstenaar dan even mee doen. Goede vraag.

Het vervolg op het galeriebezoek van de kindjes: gastlessen op VIS. Aanpassen op het rooster en vroeg beginnen. Bij de voorbesprekingen vorige week had ik al een euforisch gevoel: een waanzinnig geoutilleerd lokaal, een magazijn vol materialen en gereedschappen. Vandaag de kick vanwege zoveel supergemotiveerde expatkindjes, een permanente klasse-assistent... En wat een mooie vanzelfsprekende resultaten.

Wat heerlijk om na zoveel maanden weer even les te mogen geven! Mijn dag kon niet meer stuk.

Maar dat kon 'ie gisteren ook al niet. Ondanks dat mijn exposite pas 5 december officieel opent, kreeg ik gisteren een bommelding van Michel: hij had een van mijn grotere werken verkocht. Geheel tegen de regels, maar het betrof Koreanen die op doorreis waren en het werk perse meteen mee wilden nemen. Ik heb nu vooralsnog een 'gat' in mijn expositie, maar wel brood op de plank!

(ver)Bond

Auke merkt op dat het toch zeker 10 jaar geleden is dat we samen naar de bioscoop gingen. Het betrof een urenlange film van Lars von Trier en tijdens al die uren hebben we naar slechts 1 decor zitten kijken. Een loods met witte krijtstrepen op de vloer.

Nu zitten we in een situatie waarin fictie en dagelijkse werkelijkheid behoorlijk aan het versmelten zijn. De kogels en bommen vliegen om onze oren.

Zo goed en zo kwaad proberen we op de hoogte te blijven van de gewelddadigheden in Frankrijk en de rest van Europa. Sommige journaaluitzendingen kunnen we niet terugkijken, vanwege de vanaf onze geografisceh lokatie geldende rechtenbeperkingen. Twitter en  BBC News zijn wat toegankelijker.

Eergisteren waren we te gast bij een diplomatieke ontmoeting in het kader van de vriendschapsband  tussen Laos en Nederland. Een jubileum! Al 40 jaar zijn we er voor elkaar, proberen we elkaar te ondersteunen in economische zaken, hebben we respect voor elkaars cultuur. Een bijzondere avond met veel Laotiaanse ministers, hoogwaardigheidsbekleders en kleurrijk gezelschap van Nederlanders die hier hun best proberen te doen om dat alles te bewerkstelligen. Wat een contrast met de Europese toestanden! Soms is het fijn om andere ellende even te vergeten...

....en dat vervolgens te verwezenlijken in een daad waar we bijna spijt van hebben. De kogels vliegen nog steeds om onze oren. Mijn tenen worden nog krommer dan bij de krijtstrepen van Lars von Trier. We bevinden ons in een hypermodern gebouw, met op de 4e verdieping de eerste bioscoop van Vientiane. En daarmee hebben ze uitgepakt. In de toiletten staan roodfluwelen bankjes, een groter screen heb ik nog niet meegemaakt en met het geluid is niets mis. Integendeel: bij iedere schietactie knallen de decibellen de zaal in. Zinloze bombardementen vloeien ineen met wat ik op BBC News zag en de Laotiaanse ondertiteling verschijnt consequent als er in de film niet geproken wordt.

My name is Bond.

Omdat je alles in je leven een keer moet meemaken, besluiten we om naar Spectre te gaan. We zijn nieuwsgierig naar die mega-bios en we kunnen wel even een verzetje gebruiken. Auke krijgt vanwege zijn leeftijd ook nog eens kinderkorting, dus wat wil je nog meer. Bond, my name is James, schiet met de zijnen en vijanden ons in ruim twee uur naar een ontknoping met de gebruikelijke zoen. En wij hebben ondertussen de laatste maanden niet in zulke comfortabele stoelen gezeten!

Even de zinnen verzetten, heet dat. Maar feitelijk is alles te gek voor woorden.

Het was overigens een tip van een van de Dutchies die we eergisteren bij de ambassadeur tegenkwamen. Dat van die bioscoop.

Rozen

Op onze veranda siert sinds vanavond een schitterend boeket. Laten we alleen wel zorgen dat we het 6 keer per dag water geven om er nog enigszins van te genieten. De komende dagen. Of dag.

Onze achterlijke achtpersoonsbak zonder stuurbekrachtiging staat al een week op non-actief. Diverse herstelpogingen zoals een nieuwe accu en een deskundige blik van de mechanicien om de hoek leidden niet tot het gewenste resultaat, dus we zijn weer aangewezen op de drivers van het ziekenhuis. Het wagenpark staat op instorten en de bus staat al een paar dagen in Vang Vieng vanwege de health check ups van betonfabriek 2, dus worden we iedere keer met de ambulance gehaald en gebracht....

Zo ook vanmiddag om een delegatie ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders uit Japan in het ziekenhuis te ontvangen. Na meerdere malen vragen, werd het ons nog steeds niet duidelijk wat het doel van hun bezoek was. Er waren negen personen aangemeld, maar ze kwamen met z'n vijftienen. Gezellig, in zo'n te kleine ruimte waar de airco het spontaan begaf door de opgewonden temperaturen van onze gasten. In Laos is het gebruikelijk om een geschenk te geven als buitenstaanders je bezoeken. Iemand had een mooi bloemstuk bedacht (rozen, lelie) dat na de ceremoniele handeling ongelooflijk in de weg stond, qua powerpoint. 

En zo kan het gebeuren dat je uit een ambulance stapt met een enorm bloemstuk en een tas vol cadeaus uit Japan.

Natuurlijk hebben die hoogwaardige bekleders dat bloemstuk ergens in de gang van het ziekenhuis per ongeluk laten staan, omdat hun VIP-bus stond te toeteren voor de volgende meeting. Logisch. En het ging een beetje chaotisch met het uitdelen van de koffie, snackjes en vers fruit vanwege 9 + 6 = 15 en daar waren we niet op voorbereid. Dus heb ik mijn helpende handjes aangeboden. Ik weet niet of dat de reden was dat een van de managers vond dat ik dat bloemstuk dan maar mee moest nemen.

En zo zitten we in de ambulance op weg naar huis met het bloemstuk onder de brancard. Dwars door de spits, ongelukkiger kun je het niet treffen. Auke zegt tegen de driver dat hij de sirene aan mag zetten. Dan kunnen we misschien iets meer opschieten (ik dacht het niet) waarop deze driver een horizontale beweging met zijn hand over zijn keel maakt. Alsof er de doodstraf op staat om ongeoorloofd het zwaailicht te gebruiken. Ik zeg: "Jij bent hier toch de baas, Auke. Laat die jongen even lekker los gaan." Maar hij brabbelt een heel verhaal in het Laotiaans waar we in ieder geval uit kunnen opmaken dat hij een Amerikaanse toerist van de dood heeft gered. Met deze ambulance.

Als we uitstappen -ik zeg tegen de chauffeur dat hij ons bij de weg mag uitzetten, we lopen het laatste stukje wel- zie ik onze eier- annex fietsband-boer verbaasd kijken. We zien er niet echt ambulance-achtig uit met stropdas, chique, arm vol cadeaus en zo'n groot bloemstuk waar het water uitdruipt. 

Shoe shine

Een geweldige ervaring: in de ochtendgloren helemaal wakker worden geschud door een portie verkeersgeweld. Ik zit nog wat slaperig op de hoek Lo Sue/Hang Tre naar de bewegende chaos te kijken als er een man met een tas mij aanspreekt. "Shoeshine?" Hij wijst op zijn tas. Ik kijk naar mijn slippers. Hij herhaalt. Ik kijk nogmaals naar mijn slippers. Het zal wel. Met de handelsgeest is hier niks mis.

We zijn in Hanoi, de hoofdstad van voormalig Noord-Vietnam. Het zakelijke deel van ons bezoek zit er op. Gisteren ontmoetten we mr. Raja, een charismatische man van Indiase afkomst en een autoriteit op het gebied van ziekenhuizen bouwen in Azie. Gesprekken met Raja zijn filosofisch van aard, maar de man is geniaal. Bovendien is hij getrouwd met een Lao, dus hij heeft goede adviezen ten aanzien van de dingen waar wij tegen aan botsen.

En aangezien we hier nu toch zijn, besluiten we om de resterende dagen fietsend door te brengen. Wij denken dat we ondertussen ervaren Azie-fietsers zijn. Hanoi is echter een bijna onmogelijke stad. Aan het eind van de dag zijn onze kantoor- en tekenhandjes helemaal beurs van het handremmen-knijpen. Ook hier overwegend scooters en brommers en het recht van de sterkste geldt: claxonneren! Onze huurfietsen hebben evenwel geen bel. Dus feitelijk hebben we in de verkeerschaos van Hanoi helemaal niets te zeggen. Maar het is heerlijk om in een onbekende stad te verdwalen, je ogen links-rechts-van voren en van achteren op scherp te zetten en te genieten van alles wat er op je afkomt en alles wat je moet ontwijken.

Terwijl ik denk dat ik met non-verbale communicatie de shoeshiner duidelijk heb gemaakt dat er aan twee plastic slippers niet zoveel valt te shoeshinen, staat hij binnen twee minuten toch weer voor mijn neus. Met uiteraard dezelfde vraag. Hardnekkiger zijn ze hier wel, met die handelsgeest. Wat we willekeurig op straat al hadden kunnen aanschaffen: slipper, sinaasappel, zippo. Ze proberen het bijna door je strot te duwen ook als zeg je nee. In ieder geval ben ik nu goed wakker.

Na een bezoekje aan de Tran Quoc Pagode besluiten we rond het Ho Tay meer te fietsen. Met timmermansogen kunnen we het niet helemaal inschatten, maar het zal zo'n 20 kilometer zijn. Als we bijna rond zijn, worden we overvallen door een tropische bui. De stad verandert in een fladderende sliert van brommers met kleurig doorschijnende poncho's van plastic. Die hebben we niet, dus er zit niets anders op: we moeten ergens schuilen. De schuilactie heeft behalve een klein flesje bier niet veel te bieden, dus besluiten we dat we niet van  suiker zijn en onze tocht te vervolgen. Ik scoor ergens in een duur hotel een laundry bag om onze telefoons te beschermen tegen de regen en we fietsen dapper, maar redelijk kletsnat weer richting downtown. 

Om vervolgens weer ongelooflijk te verdwalen. Ik denk dat we heel Hanoi hebben gehad. Nog nooit heeft ons orientatievermogen ons zo in de steek gelaten. En het blijft spannend in deze fantastische stad. Als we uiteindelijk downtown gevonden hebben, concludeert Auke dat we vandaag toch zeker 35 kilometer hebben gefietst. En terwijl we lopen te klieren met de fietssloten, zie ik een bekend gezicht: Mr. Shoeshine! Ik kijk naar mijn natte gympen en schud nee. 

Rode das

Wekenlang spookte het af en toe even door mijn hoofd. Die rare foto. Om er vervolgens ook wekenlang niet meer aan te denken.

Het goede nieuws is, dat ik -na ruim vijf weken "kwijt" - mijn paspoort terug heb. Door wiens handen het allemaal is gegaan, is mij volstrekt onduidelijk. Toen ik gisteren langs de balie in het ziekenhuis liep, maakte K een kirrend geluidje. Ondanks pogingen om hem iets Engels bij te brengen, blijft het bij giebelen en afkijken. Wat was dit een goed moment geweest om eens goed uit de verf te komen door te zeggen: here is your passport. Of iets dergelijks. Dat waren nog eens bonuspunten. Helaas.

In ieder geval zijn de poezehandjes van K de laatste in een langslepende procedure. Hij trekt een laatje open en overhandigt mijn paspoort. Ik ben te verbaasd om me af te vragen waarom MIJN paspoort in de la van de ziekenhuisreceptie ligt.

Toen ik in augustus in Laos aankwam, liet Auke zijn working permit en jaarvisa zien. Ik zei: "Waar komen deze pasfoto's vandaan?" Onze exemplaren uit Nederland zag ik in geen enkel document terug. Auke dacht dat ze met zo'n baliecameraatje op het vliegveld waren gemaakt. Ik antwoordde:"Maar je gaat mij toch niet vertellen dat je Amsterdam-Bangkok-Vientiane in pak met rode stropdas hebt gevlogen?" Nee, natuurlijk niet.

Toch bleef ik het raar vinden dat Auke op zijn permits een pak en das draagt. Dus af en toe spookte het weer even door mijn hoofd.

Tot het toevallig in een gesprek met A aan de orde kwam. A is Nederlander, maar woont al jaren in Laos. Nee, dat is gebruikelijk hier. De auroriteiten hebben het beeldrecht! Als je kop te donker is, maken ze 'm in een soort Photoshop wat lichter (statussymbool: hoe blanker hoe beter) en standaard gooien ze er een soort sjabloontje overheen. Dus vandaar dat pak met brede schouders en die rode das. Over Auke's kapsel nog maar even te zwijgen...  

Al met al is het een gedoe om hier aan de juiste papieren te komen om te blijven of nooit meer weg te mogen uit dit land. Laat staan binnen te komen. Ik moest drie weken geleden voor straf even naar Thailand om mijn 30dagenvisum te verlengen. Voor deze speciale dag kreeg ik mijn paspoort even terug. Een achterlijke actie die een halve dag kostte + $ 36,- en alleen dan zou de procedure van mijn jaarvisum worden hervat.  

Als ik bij K en de balie van het ziekenhuis mijn paspoort open, val ik bijna om van verbazing en lachen. De autoriteiten hebben me te grazen genomen. Ook ik heb een zwart colbert en mijn haar is gereduceerd tot een kort kapsel. Helaas ontbreekt de rode stropdas. Zou me goed hebben gestaan! En dat terwijl ik voor deze procedure 4 pasfoto's moest inleveren. Ik vraag me af waar deze dan voor worden gebruikt.

Auke zegt: "We zijn helemaal naar Laos gegaan voor een make over. Een ander betaalt daar een vermogen voor. Wij alleen een vliegticket en $ 36,-"

We hebben met velen regelmatig skypecontact, maar voor degenen die ons een poosje niet hebben gezien: zo zien we er nu uit voor de Laotiaanse wet. Auke keurig afgeslankt (integendeel) en met een veel te groot pak en ik met een dikke kop (integendeel) en dat pittige korte kapsel dat ik al jaren blief. De echte versie komt in december even naar Nederland. Check it out!

Frans

"Als we ons een weekje goed kwaad maken, hebben we het Frans zo weer onder de knie" zegt Auke terwijl we met Kieran aan de keukentafel zitten. In het kader van mijn hebberigheid naar de Italiaanse taal heb ik het Spaans en Frans even geparkeerd. Oftewel: vooral niet op ingaan, want het blokkeert nogal.

Vanwege een poosje Franse kolonisatie in het verleden, is in Vientiane de Franse taal niet vreemd. Op verschillende plekken in de stad word je er aan herinnerd. Onze kleine Kieran verstaat Frans. Dus dat is even weer zoeken. Soms.

Maar goed: we moeten ons aanpassen aan de cultuur van het land en datgene wat op ons afkomt. Gisteren was het nationale feestdag nummer 1 en vandaag nummer 2. Nummer 1 betekent einde vastentijd, dus iedereen mag na 3 maanden onthouding weer alcohol nuttigen. Ik hoef verder niet te omschrijven wat voor impact dit op de Laotianen heeft. 

In ieder geval had ik vanochtend andere sores. Kieran was veel eerder dan gepland wakker. Toen we na de laver-handelingen de uitdaging van de trap aangingen (wankelend lichaam op wankelende voetjes met teentjes en botjes die niet functioneren) ging de wekker op mijn Iphone af. Timing... Kieran reageerde: "Maman?" En ik zei, nee lieverd, mama slaapt aan de andere kant van de wereld. Het doet zo zeer bij ieder geluid te moeten zeggen dat het niet mama is.

Op nationale feestdag nummer 2 fietste ik vroeg naar huis terug. Het was een zware sessie. Kieran en ik kregen elkaar niet helemaal te pakken vanmorgen. Geef het manneke ongelijk. Overeenkomsten hebben ook altijd kleine lettertjes. Ik weet zoveel dingen niet: moet zijn beker links of rechts staan, mag er een strik in zijn slab, hoeveel melk in verhouding tot de cornflakes, wel of geen Old Mac Donalds had a farm en op welke toonhoogte... Daarvoor hoef je geen Frans te spreken.

Toen ik na een tocht van bijna een uur thuiskwam, zei ik tegen Auke dat ik zin had in een koud glas bier. Dat leek Auke op dit moment van de dag niet zo verstandig en daar had hij dan eindelijk weer een punt van gelijk. Daarentegen waren we wel nieuwsgierig naar de happening op nationale feestdag nummer 2: de boat races. Ons vertrouwde plastic-stoelen-plekje was totaal overwoekerd door feestkramen. Maar de sfeer was geweldig. En omdat je je moet aanpassen aan de cultuur, zaten we toch om half 11 al aan het bier. We konden er niet onderuit en de Laotianen, die bij elke slok proosten, bleven tegen ons aan klinken. Naast mij zat een oude monnik zonder tanden in zichzelf en tegen de roeiers in de rivier te praten, terwijl hij 6 eieren at, waarvan de inhoud dusdanig was ontwikkeld dat de pootjes er al aan zaten.  

Genietend van alles wat ik zag, dacht ik aan ons kleine Kiki die hier op dit moment helemaal zou flippen vanwege overkill aan kleuren, geluiden, bewegingen. En zijn mama zo mist. Tegen twaalven besloten we naar huis te gaan om even flink bij te slapen en te ontnuchteren, want vanavond moeten we er weer zijn voor onze kleine vriend. 

Helemaal fris en vol goede moed reden we 's middags weer naar de andere kant van de stad. We oefenden ondertussen ons Frans. Auke zei: "Het is wel bijzonder: toen ik zou oud was als ons knulletje, kreeg ik mijn eerste Franse lessen op school. Als het er zo vroeg al in zat, moet het er nu toch ook weer uit kunnen komen..."

Mama?

"He, blijf van onze boom af!!" roept Auke als hij een jonge dame met rood schort ziet hakken in een van de bananenbomen. Ik zeg: "Niets hier is jouw boom en zo te zien heeft ze opdracht gekregen tot het vellen van." Met kordate bewegingen en in no time is onze boom met jonkies 'om'. Auke sputtert nog wat, terwijl ik mijn ogen uitwrijf. Ik ben weer thuis en heb even wat bijgeslapen.

Mijn nachtrust bestond uit wat geknapte uiltjes en een hazenslaapje. Tot ik om zeven uur een stemmetje hoorde. Uit voorzorg sliep ik met open deur en lampje aan, want het altijd even wennen in een ander huis. Toen ik vanochtend door de Maeban (hulp in de huishouding) van Kieran werd afgelost, kon ik weer naar huis. We (ik) zijn hier tussen 16.00 en 9.00 de volgende dag om te koken, wassen en de nacht door te brengen. 

Kieran is een fragiel en wiebelig mannetje van 10 met alles er op en er aan. Alleen zit alles niet goed. Of anders. We moeten hem helpen met lopen en drempeltjes, hij kan niet praten maar maakt echte en lieve geluidjes. Hij lacht. En hij heeft een speciale bal. En nog is Auke bang dat hij Kieran tijdens het spelen met die bal omver gooit. Dat is heel wel mogelijk. 

In schreeuwend contrast met deze kwetsbare momenten bereidt het centrum van Vientiane zich voor op de nationale feestdag: het einde van de boeddhistische vastentijd. We hebben de oevers van de Mekong de afgelopen weken zien veranderen in een dramatische chaos van herrie, rituele happenings, podia en ballonnen. Sinds dit weekend kunnen we daar een heel lunapark bij optellen. De markt is bijna 4 kilometer gegroeid.

Met deze nationale feestdag worden we geconfronteerd met iets typisch Laotiaans: omdat het zo is. We zijn gewaarschuwd: ieder jaar worden in deze week veel inbraken gepleegd omdat er een collectieve behoefte aan onnodig geld is. Iedereen moet feesten in die stomme botsauto's die er vroeger heus niet waren. En laten wij nu juist in deze week commitment zijn aangegaan helemaal aan de andere kant van de stad voor een meervoudig gehandicapt jongetje te zorgen.... Onze buren -met wie we het erf en het hek delen- zijn de hele week in Bangkok om de ellende hier te ontvluchten. De kluis die we nog nooit hebben gebruikt, krijgen we niet open dus ook niet dicht. Dus we raken enigszins zenuwachtig bij de gedachte dat ze het nu net op ons huis hebben gemunt. Niet dat er veel te halen valt (met de verstopplek van onze contanten verdienen we ooit nog een keer de originaliteitsprijs) maar ik moet er toch niet aan denken dat mijn grafische rechterhanden kwijt zijn. Een hele simpele oplossing: neem het mee naar het logeeradres. Jammer. We komen met de auto de stad niet door, omdat lukraak allerlei wegen en toegangen zijn geroadblockt. Dus we zijn aangewezen op de fiets. En zelfs dan is er geen doorkomen aan. In ieder geval fietst Auke iedere avond 12 km terug om op ons huis te passen, terwijl ik op Kieran pas.

Terug naar onze bananenboom. Vrouwtje in rode schort heeft haar oogst versleept naar een plekje in de schaduw. Met hetzelfde kapmes wordt onze bananenboom ontleed: de meterslange bladeren worden ontdaan van de nerven en in rechthoekige stukjes gesneden, de stam wordt gepeld en het hart in cilindrische schijven gezaagd. Ik zeg tegen Auke: "Volgens mij gaat ze er iets van maken." En ja: het worden een soort van bootjes die vanavond ritueel op de Mekong worden gezet. Ze probeert het met handen en voeten uit te leggen. Terwijl ze vakkundig de stukjes bananenblad origamiet en met spijkertjes vastzet.

Toen we vanmiddag naar het huis van ons kleine prinsje Kieran fietsten, kwamen we onderweg talloze kraampjes tegen waar dergelijke bootjes werden verkocht. Tsja, het had bij deze traditie kunnen blijven. Liever een bananenboom in onze tuin minder dan die Westerse ellende die niet in dit land hoort. Botsautootjes!

Ik zit hier nu weer in dat grote onbekende huis. Auke is net teruggefietst en we hebben vanavond samen gegeten, gebald, Kieran gebadderd en toegestopt. Zijn moeder is voor een congres op Madagascar. Ze zou om 7 uur proberen te skypen. Maar wat we ook probeerden: geen contact. Kieram keek steeds op de klok. "Mama?" Het ging ons door merg en been. Toen we na ruim een uur elkaar te pakken kregen, werkte de camerafunctie vanuit Madagascar niet. Kieran kon zijn moeder niet zien. 

Het viel ons zwaar om alles uit de kast te halen om zijn teleurstelling op te vangen. 

Tewijl Kieran waarschijnlijk slaapt, zit ik hier mijn verhaaltje te schrijven. Nog veel meer te vertellen, maar ook een beetje leeg. Auke is inmiddels thuis heeft volgens zijn woorden een godsgruwelijk drukke fietstocht terug gehad. 

Ik voeg even twee foto's bij en ga kijken of het kleine kwetsbare mannetje goed ligt. 

Verstuurd vanaf mijn iPad

Bips

"Maar ik ga geen bips schoonmaken, hoor!" Auke kijkt me met die doordringende blik aan, die ik niet kan weigeren, danwel omzeilen.

Het was even nodig er tussen uit te piepen. Dus besloten we twee dagen naar Vang Vieng te gaan. En even geen ziekenhuis. Nieuwe energie. En even niks doen.

VV is een tussenstation op de weg naar Luang Prabang, maar daar is iets fout gegaan. Dat ging het al op de heenreis, want we werden verrast door een klapband. Niet zo verwonderlijk met die achterlijke achtpersoonsbak waarin je in de achterbak amper een fiets kwijt kunt. We hadden geluk, want ten tijde van de knal passeerden we een gammele brug, dus de snelheid was minimaal. 

En nu? 

Ver van de bewoonde wereld stopten we bij het eerste levende wezen in de berm. Hij had een schroevedraaier in zijn hand, dus dat gaf onze kantoorhandjes hoop. En ja, hij wist de klapper door de thuisbrenger te vervangen. In het Duits nog wel. (Veel Laotinanen hebben in voormalig DDR gewerkt) In VV konden we gelukkig een nieuwe achterband laten monteren.

Als we na deze ellende door het stadje lopen, zegt Auke: "Wat is hier nu verkeerd gegaan?" Ik antwoord dat hij ook hippie is geweest en dat op sommige plekken in de wereld de tijd stil staat. Hij ergert zich aan al die hangplekken, waar iedereen maar hangt op een matras en niks ligt te doen. En hij is inderdaad de enige toerist met sokken aan.... De rest loopt blootsvoets of op de uiteinden van hun rastaslierten. En leuk detail: al die hippies gaan tuben: in een binnenband achter een bootje de stroomversnelling achterna. Dan kunnen ze ineens wel vaart maken.

Desalniettemin besluiten we -genietend van een onaards bijzonder mooi uitzicht vanuit ons eenvoudige hotelletje- in te gaan op een noodkreet (expatcircuit) van een moeder die de komende week opvang voor haar gehandicapte zoon zoekt. 

Terug in Vientiane zijn we vanavond naar de betreffende moeder en zoon gefietst. En vanaf maandag wonen we voor een aantal dagen in een ander huis om met Kieram te voetballen en zijn schema's te volgen. Omdat sinds mijn kindertijd autisme een gediagnotiseerd verschijnsel in de familie is en ik hiermee opgegroeid ben, lijkt me Kieran geen probleem. 

Toen we terugfietsten, spraken we over het vertrouwen. Dat een moeder een zo mooi en kwetsbaar kind gewoon aan ons toevertrouwt. En terwijl ik het opschrijf, hoor ik Auke weer zeggen dat hij die bips niet gaat schoonmaken. Misschien had hij iets meer hippie moeten blijven.

Wordt vervolgd! 

Verstuurd vanaf mijn iPad

Kratje

De oplettende lezers hebben ondertussen geconstateerd dat we goede vrienden zijn met Beerlao. Ik vrees echter dat ik er nog een relatie op ga nahouden: Hash (Hash House Hariers, running in the fields & bush) 

Iedereen die mij een beetje kent, weet dat ik weinig affiniteit heb met sport en prestatiedrang. Ik verbaas me dan ook over mezelf dat ik vanmiddag genoot van een werkelijke jungletocht, waarbij we tot onze knieen door de stromende beekjes kletsten, ik een machette miste om het pad te effenen. Het hongert naar meer. Het voelt een beetje als verslavend: dingen boven je macht presteren en dat dan ook kunnen. Misschien beter dit dan Beerlao.

Mijn Nikes van wel bijna 8 euro zijn al bijna toe aan vervanging.

Auke heeft tijdens een vorige Hash een sympathieke Deen ontmoet. Hij bleek directeur productie te zijn bij .... Jaja. De oplettende lezers voelen het al aankomen: Beerlao! Hij zat midden in een cultuuromslag waarin de Europese eisen van Carlsberg (nu mede-eigenaar van Beerlao) geimplementeerd moeten worden in de Laotiaanse kwaliteitseisen. 

Dus zo waren wij gisteren blij verrast te zien hoe onze mannen en vrouwen van het ziekenhuis op professionele manier een hele dag First Aid Program gaven voor ruim 60 medewerkers van Beerlao. Voor een bedrijf waar het personeel op allerlei manieren wordt blootgesteld aan gevaar en risico's is, het van belang dat iedereen de basisprincipes kent van doordacht handelen in geval van accident.

Nog blijer verrast dat we een rondleiding kregen in deze walhalla. Vientiane is kneuterig en klein.  Het complex Beerlao is hughe! Betreffende directeur nam ons mee naar grotere hoogten en we zagen een hoeveelheid kratjes waar je hutten van kan bouwen voor zeker een miljoen vluchtelingen. De geur van gefermenteerde rijst en hop was wennen op de nuchtere maag.

Onze dokter Say gaf een goede presentatie. Hulde! Dat zijn de momenten dat je trots bent op je werknemers. Gezien het aantal berichten op Facebook was iedereen enthousiast.

Vanmiddag moest Auke onze biervoorraad in de koelkast aanvullen en dat doen we met behulp van het "winkeltje om de hoek" Kort sjouwen. Normaal gesproken kost een fles 10.000 kip. Auke heeft vanmiddag ontdekt dat 12 (omdat je de lege flesjes inlevert) flesjes omgerekend 8500 Kip kosten. En hij heeft het nu bedongen dat hij die 12 flesjes in een kratje naar ons hus mag torsen.

Dus we hebben zo'n felbegeerd kratje, waar we gisteren miljoenen van zagen. En we hebben heel veel tevreden mensen die iets hebben geleerd en iets hebben overgedragen. De juf spreekt....

Verstuurd vanaf mijn iPad

Koud

"That's why I never do these things!" De 70+ American die naast mij holt, lacht me volgens mij gewoon uit. Op een tactische manier. Ik ben zojuist met kop en kont onderuitgegaan in de plassenellende omdat ik zonodig dacht dat ik nog steeds kon vErspringen. Ik zit dus van top tot teen onder de modder en ik denk dat we nog zeker 3 kilometer voor de boeg hebben.

Dit is HASH. Het lopen in het veld. En wat heeft het geregend! Het uitgezette pad is een oranje poel. Van rennen is nauwelijks sprake. Mijn prestratiedrang begint op te spelen en ik wil die oude knakkers met foute gympen wel even laten zien wat 'generatiekloof' is. Zij hebben een opgebouwde expat-conditie, ik heb mijn jeugdige spirit. Jammer dat ik dan zo op mijn bek ga. Ik compenseer het nog met de opmerking dat ik vroeger bij de sportdag een F haalde met vErspringen. Je denkt nog niet dat iemand dit heeft gehoord....

Toen we begonnen, zeiden we tegen elkaar: "It's freezing cold today, but an extremely good temperature for the HASH"

Dat was gisteren. Nu zitten we hier met onze vesten aan. Het is maar liefst 27 graden, en we hebben het koud!!

Na de HASH besloten we dat het een goed en slim idee was om een onverwachts bezoek aan het ziekenuis te brengen. Onder het mom van belangstelling. De staff had vandaag een check up met een instelling voor gehandicapten. 47 behandelingen. Het is goed om af en toe even te controleren of alles gaat zoals je het wilt.

Op het moment dat we in het ziekenhuis binnenstappen is het wel een beetje gek zoals we eruit zien. Een CEO met 2 x blonde aanhang op gympen die een oranje spoor nalaten op de propere vloer van het hospital. Auke had gelukkig zijn loafers  in de kofferbak gedumpt,  dus hij ziet er in zijn bespatte korte broek nog redelijk decent uit. De personele avondsamenstelling heeft zich op wonderbaarlijke wijze over het gebouw verdeeld, maar wij staan echt, echt nergens meer van te kijken.

 Intussen zijn we twee dagen verder, liggen onze renschoenen nog steeds te weken in het sop en ben ik helemaal vergeten om dit stukje af te maken. Bij gebrek aan een  pittig einde, waarschijnlijk. Dat heb ik nu wel. De temperatuur begint weer te stijgen! Ondanks dat zijn het wel weer dagen geweest met kippenvel. Maar niet omdat het koud was.

Solliciteren

Het gros van de staf in het ziekehuis 'zit' op Facebook. En met een groot aantal ben ik bevriend. Uiteraard nieuwsgierigheid, maar daarmee krijg ik wel een beeld van de mensen. Het begrip intiem krijgt dan toch weer een andere dimensie. Ik rapporteer Auke altijd keurig wat me is opgevallen tijdens de Engelse lessen, wie kloten heeft en wie niet. Dat soort dingen. Maar Facebook geeft inderdaad wat meer beeld.

"My dear teacher, i need your help" kwam deze week via Messenger binnen. Of ik een sollicitatiebrief wilde verbeteren. Ze stuurde twee screendumps mee. Kloten als ik heb, ben ik naar beneden gegaan en heb ik deze uitgeprint, met rood gecorrigeerd, daar een foto van gemaakt en terug gemessengerd. Het was vooral een roep om aandacht. Ik hoorde echter vandaag dat ze haar ontslag heeft genomen. Pijnlijk. Dit zijn de mensen met kloten die we in het ziekenhuis juist willen houden.

Auke had het me al eens verteld, die onnozele sollicitatiebrieven. De structuur is als volgt:

Je vertelt wie je bent, waar je woont, hoe zwaar je bent, en hoe lang! Je vermeldt en passant even welke studie je hebt gedaan en al naar gelang de gezinssamenstelling ga je vervolgens benoemen wat je ouders, broers, zussen zoal uitspoken. Alle details komen boven tafel. Echter, dingen als kerncompetenties, ambities, verwachtingen, voorwaarden, persoonlijkheid blijven compleet buiten beeld. Dat is ook niet zo gek, want er worden geen vacatures gesteld en er zijn geen profielen. Neem het ze dan ook niet kwalijk. Een sollicitatiegesprek duurt maximaal 15 minuten en wordt vooral gevuld met de Excel-test. Wie 'm snapt mag eventueel blijven.

Laat ik nu eergisteren ook hebben gesolliciteerd! 

Ik probeer er alles aan te doen om onder die malle CEO-functie uit te komen (wetende dat velen er wat voor over hebben om die titel voor hun naam te mogen zetten) En met alleen Engelse lessen maken en geven, ga ik op een bepaald moment iets missen. Mijn collectie voor de expo is zo goed als finished. Dus ik ben ook even uitge-inspireerd.

Laat ik dan toevallig op datzelfde Facebook een oproep tegenkomen. Een internationaal bedrijf is op zoek naar een creatief iemand die redelijk Engels spreekt, Adobe Photoshop en Illustrator beheerst en mee wil denken over campagnes, advertorials, etc. 

Laat al het bovenstaande tot mijn kerncompetenties behoren. Ik heb geen sollicitaitebrief geschreven. Slechts een verwijzing naar mijn website en de mededeling dat ik 10 jaar in het grafisch beroepsonderwijs heb gewerkt als docent en in het wilde weg voor veel bedrijven, stichtingen en instanties 'dingetjes' heb gedaan. Ik denk dat ik geduchte tegenkandidaten heb, want ik moest vandaag met meer werk over de brug komen. Per mail uiteraard. 

Auke zegt: "Je bent overgekwalificeerd voor dit" en ik denk: "Auke, wie kijkt er altijd over je schouder mee voordat jij een sollicitatiebrief verstuurt?"

Verrekijker

 

Men zegt dat je op het hoogtepunt moet stoppen. Maar wat doe je op het dieptepunt?

 

Auke was in staat de handlugage te vullen en het eerste het beste ticket naar Nieuw Zeeland te boeken. Desnoods Hanoi. Ik zei: “Auke, ze hebben nog steeds mijn paspoort, dus we kunnen helemaal niet weg”

 

Ik vind het lastig dat ik -lopende het traject- geen gedetailleerde informatie kan verschaffen. Deze zou zo illustreren waar we continu tegen aanlopen/botsen/knallen in de Lao-cultuur.

 

Ja is meestal  nee. Dat weten we ondertussen. Vandaag hebben we geleerd dat nee ineens ook ja kan zijn. En bij alles probeer je te doorgronden wat de beweegredenenen zijn. Drijfveren kun je deze niet noemen. Tenzij je het woord erg letterlijk opvat en je allerlei Laotianen in de Mekong ziet drijven, omdat ze geen zin hebben om iets te doen of verantwoordelijkheid te nemen. Maar die beweegredenen…

 

Zo zijn we langzamerhand gewend aan het feit dat het normaal is om consequent de door Auke verschafte cijfers zodanig in het excelbestand aan te passen dat het lijkt alsof we winst hebben gemaakt. Iedere maand hetzelfde liedje en iedere maand een boze Auke. Hij vraagt mij: “Moet ik hem dan gaan slaan? Hij flikt het iedere keer weer en ik heb er handen vol werk aan om de boel weer te herstellen”. Van mij krijgt hij onmiddellijk groen licht, voor dat slaan. Maar van desbetreffend persoon krijgt hij slechts een onnozele glimlach. De beweegreden (ik noem het woord nog maar een keer nadrukkelijk) is dat je aan niemand slecht of negatief nieuws mag verkondigen. Dus dan gum je een beetje, en misschien knoei je per ongeluk wat… En tatatarataa, de wereld ziet er ineens weer zonnig uit.

 

My students are sunny! De Engelse lessen aan het personeel hebben we ondertussen opgehoogd naar 4 uur per week en verdeeld in high-level en low level. De kneusjesklas is voor de notoire afkijkers en schaapachtigen. Het is een kwestie van: van voren af weer beginnen. In de afgelopen weken werden meerdere malen mensen uit de les weggeroepen omdat er  patients waren. En die gaan altijd voor. Vandaag had ik voor K* een verrekijkertje meegenomen. Hij spiekt altijd met de dictee-oefeningen en ik had hem apart gezet. En iedere keer als ik hem ‘de beurt geef’ kijkt hij giechelend om zich heen. Toen hij nog steeds probeerde op afstand de antwoorden van zijn buurvrouw te spotten, vroeg ik: “Do you need glasses?” Nu de perfecte oplossing. Die verrekijker.

The high level students are lovely. They understand and like my jokes about Mr. Klaver.

 

Na mijn lessen moet ik altijd stoom afblazen. Auke vertelde dat hij een aantal managers wederom heeft geprobeerd uit te leggen dat we v o o r u i t  moeten kijken, anticiperen op ontwikkelingen. Dus ik zeg: “Dan ga ik nu even iemand pesten met die verrekijker. Het is een mooi symbool ter onderstreping van je betoog!”

 

U zult zich verbazen dat desbetreffend persoon mij bedankt voor het compliment. Ik heb helemaal geen compliment gemaakt. Maar hij dacht –terwijl ik als juf dacht dat ik hem iets bij kon brengen- dat ik zijn gisteren pikzwartgeverfde kapsel geslaagd vond. Hij dacht werkelijk dat ik daarom die verrekijker had meegenomen.

 

Klein detail: die enorme pikzwarte haardos was Auke ook al opgevallen vandaag. Auke is iets minder tactisch is zijn grapjes. Dus hij kreeg ‘ m meteen terug. Wanneer Auke z’n haar gaat verven…

 

 

 

 

 

Achterband

En dan vergeet ik in het boodschappenlijstje van het vorige bericht een nieuwe binnenband te vermelden... Dat was even flink klotsen op het hobbelpad; wat is een velg dan ineens genadeloos! Ik kon bij Auke op de bagagedrager en dokter Jaap was zo galant om mijn onmisbare oranje bike aan de hand naar huis te fietsen.

Dokter Jaap is inmiddels goed in Nederland aangekomen en Auke is weer thuis. Op zaterdag proberen we indien mogelijk te particeren in de hash. Het doet enigszins anders vermoeden, maar het betreft hier een ritueel dat in 1938 in Maleisie onstond toen een expat bedacht dat je in het weekend wel wat gepresteerd moet hebben voor je aan het bier gaat. Intussen is het een worldwide club met zo de eigen rituelen en overal rennen op zaterdagmiddag expats in het veld om daarna dat felbegeerde bier te mogen drinken. Hier in Vientiane is hashing vooral een manier van netwerken, buffelen in de hitte en het daarna gezellig hebben.

Voor de hash van vanmiddag heb ik afgelopen week Nike's gekocht. Op de night market. Ik ben hier gekomen met allerlei hakkige schoenen voor allerlei officiele gelegenheden. Maar sportschoenen waren niet in mijn hoofd opgekomen. Dus dan koop je die hier voor omgerekend € 7,80. Ik denk niet echt dat ze echt zijn, maar dat doet er niet toe, want ik ben niet van plan om zoveel te hashen.

Gisteravond hadden we een etentje in het centrum met luitjes die Auke de vorige week bij de hash had ontmoet. Hartstikke leuk. Maar op de terugweg -op mijn nationale fiets met nieuwe achterband- kreeg ik ineens een gevoel van genoeg. Even geen zin om te socializen.

Te veel emoties de afgelopen week. Ons huis in Nieuwerkerk aan den IJssel verkocht, bijna onoverkomenlijke problemen in het ziekenhuis, het vertrek van dokter Jaap en de plotselinge verschijning van zeemeermin Louise (die intussen als nurse en marketingdeskundige een proeftijd meedraait) en de leerschool om deze cultuur te leren begrijpen...

Die achterband inclusief uurloon kostte € 3,30

En ik heb beloofd dat ik volgende week weer mee ga hashen. Op mijn nieuwe Nike's. En in plaats van te hashen heb ik vandaag mijn masterpiece afgemaakt. 

Wat doet de kip tegenwoordig?

Af en toe ben ik een beetje murw van alle emoties. De cultuurverschillen tekenen zich soms zo scherp af, dat je afvraagt of het zin heeft om door te gaan. Maar dat gaan we lekker wel doen. 

Met een stom boodschapje doen, ben ik blij. Het geeft me even rust in mijn hoofd.

We kregen vanavond weer een zodanige lering Lao culture, dat er tranen druppelden. We moeten bijvoorbeeld begrijpen en aanvoelen dat de Lao zich in het ziekenhuis laten opnemen als er thuis stront aan de knikker is of als er een scheiding in de lucht hangt. Een paar dagen in quarantaine en optimaal verzorgd te worden door nurses is een privilege. En als de dokter zegt dat je ziek bent, ben je ziek. Ook al ben je het niet. Maar juist het feit dat we dit kunnen bespreken, maakt me emotioneel. Het is zo'n andere wereld.

Ik fietste vanmiddag terug via de weg langs de Mekong (o wat fietste ik langzaam en o wat was het vochtig) na het boodschappen doen. We hebben sinds kort Jiffy. Een supermarktketen die ineens uit de grauwe grond is geschoten. Ik heb al twee filialen gespot. In Jiffy blijf ik altijd minstens een kwartier. Het is er zo heerlijk koel binnen! En als je de koelkast opent voor de yoghurtjes, waan je je helemaal in de hemel. En buiten krijg je zo'n harde klap voor je kop!

Op het hobbelpad langs de Mekong met mijn boodschapjes in mijn korfje, bedacht ik me weer eens hoe weinig je nodig hebt. Om gelukkig te zijn. Met de converter kwam ik tot het volgende

- 1 plakje knalgele lichtgevende rubberkaas, in folie verpakt  € 0,27 
- 1 yoghurtje 10 cl, verschillende smaken  € 0,52
- 1 liter vruchtensap met heel veel vita!  € 1,70
-  0,75 liter bocht a la 40% € 0,92
-  pakje sigaretten 19 stuks € 0,56
-  1 kam bananen € 1,15 
-  3 aardappelen en 2 uien  € 0,90

Ter info: KIP (LAK = LAO KIP) is hier de munteenheid. 10.000 KIP is ongeveer € 1,14 op dit moment. Dus dat doet de KIP tegenwoordig.

Vanavond fietsten we dezelfde route terug na een hele intensieve, maar waardevolle sessie met de eigenaar van het ziekehuis. Om de cultuur in dit land te begrijpen is het niet genoeg er een poosje te zijn. Doordringen is een kunst. Het vraagt veel van een empathisch vermogen dat ons vreemd is. Als je als westere arts ooit de eed van H. hebt afgezworen, is het moeilijk een patient -langer dan nodig is- in quarantaine te houden. Maar wat zijn we weer wijzer geworden. 

Gelukkig kwamen we het strompelende vrouwtje tegen, dat iedere dag broodachtige dingetjes probeert te verkopen. Tien stroopsandwiches uit haar mandje voor € 0,90. Ik blij en zij blij. Ik kan ze ook hiertegenover kopen, maar zij heeft mijn sympathie, omdat ze aan het eind van de dag zeker 5 kilometer loopt om haar waren te slijten.

Morgen vroeg op: dokter Jaap gaat terug naar naar Nederland. We hebben heel veel waardevolle emoties gedeeld en gevoeld. 

De eieren van de eierboer, die tevens onze banden oppompt, zijn gekookt en Jaap krijgt een paar van die stroopsandwiches van me mee. Maar eigenlijk is hij onmisbaar nu. In het proces waarin hij het personeel tot grote dingen heeft gebracht. Hulde aan Jaap

Wordt vervolgd


Verstuurd vanaf mijn iPad

Babyschoentjes van een zeemeermin

Of: sprookjes bestaan
Of: we geloven niet in toeval

Tijdens ons rituele biertje aan de Mekong -dat feitelijk geen urgente noodzaak heeft als evaluatiemoment, want het is zondag en we hebben een rustdag- spoelt een jonge zeemeermin aan. We hebben al vaak naar het snelstromende water zitten turen in de hoop een vin van een verdwaalde Iriwaddy-dolfijn te ontwaren. Dit is werkelijk van een andere orde.

Als een prinses zonder erwt is ze uit een van de hoofdstukken van Anderssen gezwommen en loopt ze langs ons terrasje alsof je in de wereld niet kunt verdwalen. Ze zit er al een poosje als Auke zegt: "het zou me niets verbazen als ze in de gezondheidszorg zit" Ik stel voor om het haar te vragen, want ze is blond en spreekt dus waarschijnlijk Engels. Auke houdt niet van dit soort opdrachten, bovendien staat Jaap al in de startblokken om haar te benaderen.

"Dus het ziekenhuis staat nog in de babyschoentjes?" Auke is verrast over deze opmerking en prijst onze zeemeermin over haar scherpe waarnemingsvermogen. Hij legt uit dat de uitdrukking eigenlijk in de kinderschoenen staat, maar dat het helemaal klopt wat ze zegt. Ze is Zweeds maar spreekt zeer goed Nederlands, en dan mag je er een paar jaar naast zitten.

Ondanks een rustdag stond alles in het teken van gesprekken over het ziekenhuis. Hoe gaan we om met saneringen van personeel. Anderhalf uur later zitten we in het centrum van Vientiane in een restaurant, samen met deze zeemeermin. We hebben haar min of meer ontvoerd. En we hopen dat ze de uitdaging aan wil gaan om een blik op het ziekenhuis te werpen en aan te geven of ze het ziet zitten om voor een onbepaalde tijd de taak van dokter Jaap over te nemen. Voor zover mogelijk, want dokter Jaap is inmiddels onmisbaar. Zeemeermin is bij toeval in Vientiane aangespoeld en heeft vooralsnog geen duidelijke bestemmingen en een open ticket.

Omdat ze lopend aan kwam zwemmen en wij samen drie fietsen hebben, besluit Auke dat zij bij hem op de bagagedrager mag. Ze zegt: "Ik doe het op z'n Zweeds, want zo heb ik dat geleerd" met haar linkerbeen aan de ene kant en het rechter aan de andere kant. Weg mythe zeemeermin. Dokter Jaap zegt, terwijl we achter ze aan fietsen: "Je moet er wat voor over hebben om goed personeel in het ziekenhuis binnen te halen..." 

Morgen gaat ze mee naar het ziekenhuis om die blik te werpen en we hopen dat dit gunstig uitpakt. Wordt vervolgd

Hard and soul, heart and Seoul*

Hard and soul, heart and Seoul*

* Seoul spreek je uit als Soul. Dat wisten we niet. Wat weten we eigenlijk wel van Seoul? Eh, Olympische Spelen. En dat de leverancier van de software van het immer kapotte rontgenapparaat van het ziekenhuis hier te vinden is. Maar dat is een feit van totaal ondergeschikt belang voor onze aanwezigheid in deze miljoenenstad. 

Azie kent vele gezichten. Waar Vientiane een boerendorpje is dat in stroomvertraging aan de Mekong kabbelt, is Seoul een uiterst effectieve en gestroomlijnde mega-metropool waar alles klopt. In Vientiane klopt niets. Dus we zitten even in een cultuurshock. Hoewel het slechts 5 uur vliegen is, wanen we ons bijna op een andere planeet. Een planeet waar alles georganiseerd is met kleuterpictogrammen en speelgoedtekens in felle snoepkleurtjes. Waar per dag zich 22 miljoen mensen verplaatsen is het metronetwerk momenteel ruim 500 km lang.  In Vientiane rijdt op gezette tijden een aantal door Japan gedoneerde pendelbussen op en neer. Oftewel: hoe een land zich in een aantal decennia heeft weten te ontwikkelen of niet.

De bevolking is een smeltkroes van verschillende etnischen. Dat weten we niet, maar dat denken we gezien de enorme varieteit aan gezichten. Auke zegt: "Vroeger dacht ik dat alle Aziaten op elkaar leken." Maar dat is niet meer zo. Tijdens de vele metroritten die we maken, blijven we ons verbazen over de gemeleerdheid van de bevolking. Maar vooral over hun uiterst vriendelijke en hoffelijke houding. Als blank en blond/ondertussen bijna grijs (dat als een soort epidemie in het ziekenhuis heerst; al Auke's mannelijke collega's van middelbare leeftijd verven hun haar pikzwart en vergeten hun wenkbrauwen) vallen we op. Westerse toeristen zijn hier nauwelijks. Dus als de Koreanen ons zien stuntelen bij de onbegrijpelijke tekens (die overigens vaak in het Engels zijn vertaald, maar ook vaak niet) schieten ze meteen te hulp. Ongevraagd en heel plezierig.

Voor ons als tijdelijke-niets-verdieners is de levensstandaard hoog. Ja, je kan deze economie natuurlijk ook niet vergelijken met Laos, waar je voor minder dan 5 euro met z'n tweeen goed kunt eten. In feite loopt alles hier voor op Nederland en Europa. In de metro's zien we bijna iedereen met fragiele antennetjes op hun smartphones, zodat ze nog meer buitenaardse info kunnen ontvangen. Maar o wat zijn de mensen hier allemaal vriendelijk en gedisciplineerd. Roken op straat is niet overal verboden, maar waar het waarschijnlijk mag, laat ik het wel uit mijn hoofd. Uit respect voor de spiksplinterschone straten en de bevolking.

Ondanks de massaliteit, de enorme afstanden en contrasten, grootheden en abstracties kunnen we concluderen: Seoul heeft een soul. Er is bezieling. Deze komt vooral naar boven in de gesprekken die we met de mensen hebben over hun geschiedenis: de tweedeling is in al haar facetten dagelijks aanwezig en is alleen te voelen als je er bent. Maar vooral zichtbaar in de moderne beeldende kunst. Aziaten zijn over het algemeen nog niet zo ontwikkeld in hun emoties. Maar door deze te vertalen naar kunst hebben ze een grote slag gemaakt. Dat wisten we nog niet.

mijn impressie:

Dierenleed en mensenleed

'Misschien moet je een een lange rij koekjes naar buiten leggen'

Ik dacht dat ze van mij waren, de goede ideeen. Maar dokter Jaap heeft ze ook.

De hagedissen/gekko's die mij in de keuken voortdurend hartkloppingen bezorgen, zijn veranderd in kleine krokodillen. Ik meen ze 's nachts te horen.

Daarom slapen we het liefst met de airco aan. De geluiden overdag voorspellen niet veel goeds. Zo'n permanente zoemer kalmeert bovendien iedere gemoedstoestand.

Omdat door allerlei communicatieproblemen de chauffeurs mij vandaag niet hebben opgehaald voor de Engelse lessen (toen ze eindelijk zover waren, zei Auke: "Nu hoeft het niet meer") had ik de gelegenheid om de geluiden te determineren. Onze buren hebben een aap als huisdier. Die zit in een hok van 1x 1 x 1 meter. En er zijn aan de andere kant drie krolse katten, waarvan wit en grijs continue op elkaar zitten en andere witte toekijkt. Als je niet beter zou weten, vraag je je af of er iets wordt geslacht dan wel verkracht.

En ondertussen moet er veel elektrisch ontladen worden. Dokter Jaap inventariseert welk basis-instrumentarium nodig is en Auke blaast zijn stoom af door vaak een koude douche te nemen. Terwijl Jaap in de catalogus van medische apparatuur en instrumenten een voorhoofdsthermometer tegenkomt, zijn we ontroerd door de pro-actieve actie van een van de verpleegsters in het ziekehuis. Na getemperatuurd te hebben met de elektrische thermometer, sloeg ze deze een paar keer heftig naar beneden. Zoals mijn moeder dat vroeger deed met de kwik-versie. Volgens Auke was dat om de statische lading er uit te slaan. Zo heeft iedereen zijn of haar spanningen.

Vanochtend bij het ontbijt vroeg Jaap of wij de nachtelijke escapades van de krolse katten hadden gehoord. Ze deden het op de golfplaten, en vervolgens ploften ze naar beneden en daarna werd het stil. Nee, ik denk dat toen net de airco aanstond. En bedachten we een snood plan om die aap uit zijn hok te bevrijden.

Ik vraag of iedereen even met me mee wil denken, omdat we met zijn allen inventief en creatief zijn. Ik heb heb ook wat ontlading nodig. Die krokodillen. En hoe ik die uit de keuken krijg. Het antwoord is unaniem. Niet. Ze zijn er om de insecten in huis op te vreten. En ik heb me daar maar bij neer te leggen. 

De suggestie van Jaap om een rij koekjes vanuit de keuken naar buiten te leggen, spreekt me aan. Alleen vraag me af wat voor ander ongein we daarmee naar binnen halen. Voor ik het weet ligt er een aap in ons bed (die kunnen onder een klamboe kruipen, want het zijn net mensen) en hebben we in een van keukenkastjes straks een nest jonge poezen.

Helaas geen bitterballen

Ik zeg: "Heren, jullie debatteren nog maar een eind weg over de financien, maar ik ga alvast naar huis." Het is een klein stukje lopen vanaf Kong View naar ons huis. Dit restaurant is een soort iconisch baken in onze ontwikkelingen. Hier werd afgetast, hier werden piketpalen geslagen, hier laaiden hevige emoties hoog. Hoger dan de zelfgemaakte vliegers van de kindjes, die zich steevast bij de rivier bevinden.

De mooiste route is langs de Mekong. Maar het heeft vannacht stevig geregend en het is donker. Dus ik loop in mijn eentje langs de tempel terug naar de bewoonde wereld. Ook hier een modderpad en plassen.

Een schril contrast met gisteravond. We waren geinviteerd, jawel een sjieke bijeenkomst waar de Nederlandse ambassadeur van Thailand kennis wilde maken met de Nederlandse ondernemers in Vientiane. Yes, eindelijk mag ik mijn cocktailoutfit aan. In het gezelschap van zeer bevlogen en aimabele Dutchies lieten we de steeds bijschenkende obers hun gang gaan. Zo, deze wijntjes smaakten wel heel er goed! We hadden ons de hele dag al in parate staat van opwinding gebracht bij de gedachte aan bitterballen. Helaas, die zaten niet in de handbagage van de ambassadeur. Ter info: Laos heeft geen Nederlandse ambassade, dus iedereen is blij met diplomatieke belangstelling uit ons vaderland.

De feestvierende families op weg naar huis zojuist hebben ook belangstelling. Als ik muziek en ritme hoor, ga ik dansen. En als ik feestvierende families zie dansen, doe ik helemaal mee. Dus zo zie ik mezelf aan overkant van het familiefeestje in het donker, met mijn slippers in het water meedansen. In een mum schieten uit alle naburige golfplaten lachende gezichten naar buiten, worden er smartphones op me gericht en word ik op het geimproviseerde Karaoke-terras onthaald. Weigeren heeft geen zin. Ik dans een aantal keren met de oudste man in het gezelschap, die de Spaanse danspassen goede onder de knie heeft. Verder bestaat de familie  uit onderfinieerbare, maar vreselijk lieve mensen. Ik denk dat mijn glas 5 keer van eigenaar is gewisseld en 5 keer is bijgeschonken.

Of ik wil zingen. Ik zeg uiteraard ja, maar ik gebaar dat die malle geluidsinstallatie uit moet. Ik doe het graag zelf, zonder die Aziatische muziek. En dat lukt. Terwijl ik hoop dat mijn mannen bij Kong View mij horen galmen (uiteraard Pride van U2*) verzamelt het modderstraatje zich rondom het etablissement. Ik weet niet of ze het echt kunnen waarderen, omdat onze westerse muziek wel heel erg afwijkt... maar ik krijg applaus en gejoel.

De ambassadeur had het gisteravond over cultuurverschillen. Als je als blonde vrouw met gekke danspasjes spontaan in een Laotiaanse familie opgenomen wordt, denk ik dat het wel goed zit met de integratie. 

(* ik lees net dan Bono van U2 in Ziggo Dome een Groninger uit het publiek heeft gehaald om mee te spelen, gitaar. Pride & Proud)

Verstuurd vanaf mijn iPad

Wennen

Ondanks dat ik me voel ingeburgerd, is het soms lastig om je te conformeren. Aanpassen is een rekbaar begrip. Mijn elasticiteit is groot. Echter, deze dingen wennen nooit:
- beesten in huis: laat niets eetbaars op het aanrecht of de bar liggen, want de gekko's, lizzards en kikkers zijn overal. Ook op het aanrecht. Dus ik schrik iedere keer als ik naar de keuken loop. Ze zijn banger voor mij en vluchten in een van de kieren die de boomhut rijk is.
- slapen onder een klamboe
- de luchtvochtigheid
- traagheid en onlogica: 1 stap vooruit, 2 of 3 achteruit. Over het laatste kan ik een boek schrijven. Andere keer.

De voordelen van deze ontberingen:
- ik overwin mijn beesten-trauma. Vroeger moest tijdens onze jaarlijkse zomervakantie in Drenthe het open dak van de grote Datsun Laurel dicht, omdat ik bang was dat de honden naar binnen zouden springen. Het wordt me nu nog verweten. De huishonden hier in Vientiane  liggen vredig bij de deur van mijn atelier
-  die klamboe zorgt er vooral voor dat die gekko's en lizzards niet in ons bed vallen.
-  luchtvochtigheid: heerlijk, ik krijg iedere dag spontaan krullen. Iedere dag!
- ...... wordt vervolgd.

Waar ik wel aan wen. In Nederland drink ik nauwelijks bier. Eigenlijk nooit. Tenzij het moet. Hier hebben we weinig keus. Maar vanochtend bedacht ik me dat het bier me intens de oren uit komt. Ondanks dat we na het provocerende ondergoed-incident gewoon terug mogen komen bij onze plastic stoeltjes aan de Mekong (ik heb met het slachtoffer in gebaren en mimiek gecommuniceerd, uiteraard wijzend op Jaap) stel ik voor om ons evaluatie-ritueel te verplaatsen naar een andere plek.

Bovendien hebben we iets te vieren, maar ik mag geen namen noemen. 

Dus we traktreren onszelf op een glas wijn. Bij Joseph, in de stad. Het is happy hour, en o wat zijn we happy! En o wat smaakt dat wijntje lekker. Niet te langzaam drinken, anders wordt 'ie warm! Hier moet ik niet te veel aan gaan wennen... Dus morgen maar weer een biertje met een zonsondergang.

Verstuurd vanaf mijn iPad

Een droom die uitkomt

...dat je het als kunstenaar zo ver schopt dat je Aziaten in dienst kunt nemen die jouw schetsen inkleuren. 

Een aantal personeelsleden in het ziekenhuis reageert af en toe wat nieuwsgierig als Auke en Jaap tijdig vertrekken. Gezien de hopeloze verkeerstoestand in de stad is het raadzaam ruim voor de spits huiswaarts te keren. Auke zegt: "Je ziet ze bijna hardop denken wat we gaan doen, maar echt vragen durven ze niet." 

Sinds gisteren leef ik hier nu met drie mannen onder 1 dak. Ons gezelschap heeft een jonkie gekregen. Dit kind hebben we hier wel vaker onder onze hoede gehad, maar sinds zijn komst gisteren ziet het er met de afspraken en financien weer een stuk rooskleuriger uit. 

Ondertussen bereid ik mijn Engelse lessen voor. Om printerinkt uit te sparen (we zijn met z'n allen zo low-budget-mogelijk bezig) had ik het volgende bedacht:

Als ik de 30 lesbrieven nu in zwart-wit uitprint, zet ik de mannen vanavond aan het kleuren. 

Dokter Jaap is vanmiddag door een hond gebeten. Volgens zijn zeggen eigen schuld, want het beest wilde op zijn commando niet gaan zitten. Nu had de wortelnoten Honda uit de eind 80-er jaren -de auto waar je 8 overbodigen in kan vervoeren- vandaag een lekke band. Aangezien alledrie de heren weinig geduld hebben, besloten ze met de ambulance naar huis te rijden.  Daar hebben we nu wel even profijt van, want de pleisters op Jaap's bijtwonden laten los vanwege het vocht in de lucht en in de ambulance liggen rollen verband.

Ondanks zijn zere arm mekkert Jaap het minst. Auke zit meteen weer in zijn kindertijd en woelt zijn Montessori-trauma's omhoog. En Gert-Jan heeft er notabene wel aardigheid in: 30 x 3 vakjes inkleuren. 

Ik wil morgen in de Engelse les de kleuren van vorige week repeaten. O, als Boualoy de moed maar niet opgeeft. En intussen zitten mijn onderdanen de vakjes in te kleuren met potloden!

En hebben ze morgen een goed excuus. Als er eventueel gevraagd wordt waarom ze zo vroeg met de ambulance naar huis moesten. Ik zal de les in ieder geval beginnen met onderstaande foto.... Voor mij jammer dat het geen Aziaten zijn die mijn kleurwerk doen; deze mannen zijn minder goed te temmen.